Cảnh giác việc lợi dụng phản biện xã hội

Phản biện xã hội là trách nhiệm của mỗi công dân đối với các vấn đề của Đảng, đất nước, xã hội, đơn vị… Phản biện xã hội phải được thực hiện trên tinh thần trách nhiệm với mong muốn đạt được mục tiêu tốt nhất, bằng các hình thức, phương pháp và thái độ phù hợp.

Nhiều chiêu bài nguy hiểm

Để thực hành phản biện xã hội với ý nghĩa tích cực, yếu tố cần tuân thủ là phải dựa trên nền tảng tri thức, thái độ khách quan, lấy lợi ích của cộng đồng làm mục đích...

Phản biện xã hội là trách nhiệm của mỗi công dân. Trong ảnh: Ủy ban MTTQ TP HCM tổ chức hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn. Ảnh: LÊ VĨNH

Nếu không đáp ứng các yếu tố trên, phản biện xã hội sẽ dễ chỉ là ý kiến chủ quan, cảm tính và phiến diện, cực đoan; không đóng góp cho tiến trình phát triển của xã hội, đất nước mà còn cản trở tiến trình đó. Thực tế cho thấy, một số cá nhân xem phản biện xã hội được sử dụng như "chiêu bài" để thực hiện ý đồ, mục tiêu nào đó hoàn toàn không nhằm mang lại lợi ích cộng đồng.

Đó là những người tự cho mình là "người phản biện", "tiến bộ" nên thường có các ý kiến có vẻ phản biện về những vấn đề của Đảng, Nhà nước, đất nước. Cách họ thường sử dụng là viết "thư ngỏ", "kiến nghị" gửi các cấp nhưng thực ra đã đăng tải ở nhiều kênh không chính thống khác và xem đó mới là con đường tán phát chủ yếu.

Nếu cá nhân có ý thức xây dựng, muốn đóng góp với Đảng, Nhà nước thì ý kiến của họ sẽ được gửi trực tiếp đến các vị lãnh đạo, phát biểu ở các diễn đàn công khai, hợp pháp, nêu trên mặt báo chính thống trong nước… Thế nhưng, nhiều người đã chọn cách nêu ý kiến của mình cho nhiều người biết hơn là thực tâm đóng góp.

Một số người khác còn sử dụng mạng xã hội, blog, trang cá nhân… để tán phát các ý kiến tiêu cực, đi ngược với chủ trương, đường lối của Đảng. Sự phát triển của internet và mạng xã hội đã tạo điều kiện cho nhiều người sử dụng làm kênh tán phát quan điểm, ý kiến của mình, dù quan điểm, ý kiến đó không phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng. Bởi lẽ, khi không có cùng mục tiêu, khi phương pháp không phù hợp thì tính chất phản biện xã hội không thể hiện rõ, nó có thể là một dạng phản bác, bác bỏ, phản kháng chứ không có tính xây dựng.

Ngoài ra, một số người nêu vài nội dung mang tính phản biện xã hội nhưng bằng hình thức công kích, bóp méo sự thật nên về bản chất không còn ý nghĩa phản biện. Ở mức độ lập lờ và dễ gây nhầm lẫn hơn, trường hợp này có thể làm cho những ai cả tin ngộ nhận là người đó có thái độ phản biện xã hội đúng mực nên ủng hộ hoặc nghe theo, thậm chí còn giúp lan truyền quan điểm sai trái. Đây là chiêu bài nguy hiểm nếu người tiếp nhận thông tin không có sự thận trọng cần thiết.