Hà Nội phát hiện nhiều vi phạm lớn trong quản lý nhà, song tiến độ giải quyết còn chậm

Ngày 15/6, Đoàn giám sát số 1 của HĐND TP Hà Nội, do Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà làm Trưởng đoàn, đã giám sát chuyên đề “Việc thực hiện các quy định của pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước của thành phố” tại Sở Xây dựng Hà Nội.

Bà Phùng Thị Hồng Hà, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP phát biểu kết luận buổi giám sát. Ảnh: Lê Hải

Nhiều vướng mắc chưa được giải quyết

Tại buổi làm việc, Đoàn giám sát đã ghi nhận báo cáo của Sở Xây dựng về kết quả đạt được trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công là nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước của Thành phố. 

Tuy nhiên, Đoàn giám sát cũng cho rằng, công tác rà soát, hướng dẫn, ban hành các văn bản để thống nhất trên địa bàn chưa được Sở Xây dựng chỉ đạo, tham mưu cho UBND TP kịp thời, đặc biệt là giai đoạn từ năm 2020 đến nay (sau khi các Nghị định về quản lý nhà ở, tài sản công được ban hành, sửa đổi) dẫn đến quá trình tổ chức thực hiện các chính sách chung trong thực tế còn nhiều vướng mắc chưa được giải quyết.

Việc để tồn tại, khó khăn vướng mắc lớn trong quản lý nhà chuyên dùng cho thấy Sở Xây dựng và các sở, ngành liên quan chưa quan tâm triệt để xử lý nội dung này. Sở đã thực hiện kiểm tra nhiều lần, phát hiện số lượng vi phạm lớn song tiến độ giải quyết còn chậm.

Việc để tồn tại năm này qua năm khác, không có cơ chế, giải pháp, đề xuất xử lý, tháo gỡ là một phần trách nhiệm của Sở Xây dựng; cũng là trách nhiệm của sở liên quan (như Sở Tài chính) và các công ty được Thành phố giao trực tiếp quản lý, vận hành, khái thác trong việc để các tồn tại này xảy ra và chậm được xử lý.

Bên cạnh đó, việc còn nhiều căn hộ, nhiều diện tích kinh doanh dịch vụ tầng 1 tại các chung cư tái định cư, các căn hộ tái định cư còn để trống cho thấy việc điều tiết, trách nhiệm quản lý của các cơ quan quản lý Nhà nước mà trực tiếp là Sở xây dựng và việc khai thác, kinh doanh các công ty được giao quản lý còn chưa hiệu quả, gây lãng phí tài sản nhà nước của Thành phố. Việc để tồn tại các căn hộ trống chưa bố trí dân vào ở, chưa cho thuê diện tích kinh doanh dẫn đến công trình xuống cấp, gây lãng phí tài nguyên và nguồn lực xã hội. 

Về việc quản lý, sử dụng nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước chưa được Sở, các sở liên quan và công ty trực tiếp khai thác, sử dụng triển khai thực hiện tốt trong thời gian gần đây dẫn đến nhiều tồn tại có tính lịch sử, không ký hợp đồng thuê nhà, thất thu tiền thuê nhà trong nhiều năm chưa được nhanh chóng xử lý.

Đây là trách nhiệm của Sở Xây dựng, Sở TN&MT và các công ty khai thác vận hành, mà chủ yếu là Công ty TNHH MTV quản lý và phát triển Nhà Hà Nội trong việc để vấn đề này tồn tại từ nhiều năm qua chưa xem xét, giải quyết triệt để, gây phức tạp và càng khó khăn trong quá trình vận hành, khai thác của Sở từ khâu ký hợp đồng, quản lý và thu tiền thuê nhà…. chưa được thực hiện chặt chẽ, đầy đủ.

Công tác tham mưu UBND TP để phát triển nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% và quỹ nhà 30% của các dự án nhà ở thương mại còn chậm dẫn đến sự chậm trễ, lãng phí sử dụng tài nguyên đất để phát triển các dự án; các dự án treo nhiều năm, triển khai chậm hoặc vướng mắc, xin gia hạn nhiều lần có một phần trách nhiệm quản lý của các sở chuyên ngành Thành phố. 

Chưa có các chế tài, biện pháp xử lý cứng rắn để giải quyết các trường hợp trây ỳ nợ tiền thuê nhà, sử dụng sai mục đích, vi phạm trong quá sử dụng quỹ nhà nhà nước. 

Không để tình trạng phát sinh thủ tục ngoài quy định

Phát biểu kết luận buổi giám sát, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà đề nghị Sở Xây dựng rà soát các quy trình, thủ tục, tham mưu UBND Thành phố ban hành các quy định tổ chức thực hiện đối với từng loại nhà từ khi đầu tư xây dựng đến khi vận hành khai thác; quy trình đẩy nhanh công tác bán nhà thuộc sở hữu nhà nước, cấp giấy chứng nhận sử dụng đất, sở hữu nhà…. nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, không để tình trạng phát sinh thủ tục ngoài quy định.

Tiếp tục tập trung rà soát, làm rõ nguyên nhân chủ quan, đặc biệt là rõ địa chỉ trách nhiệm của cơ quan, tổ chức để xảy ra tình trạng vi phạm của các địa điểm, khu nhà quản lý; phân loại từng nhóm đối tượng vướng mắc, vi phạm cụ thể để có biện pháp để kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền giải quyết dứt điểm tình trạng này.

Trưởng Đoàn giám sát cũng đề nghị Sở tiếp tục chỉ đạo rà soát quỹ nhà ở cũ, quỹ biệt thự đang tạm dừng bán cho người đang sử dụng; khẩn trương đề xuất UBND Thành phố cơ chế xử lý đối với quỹ nhà này nhằm tạo điều kiện sớm ổn định điều kiện sinh sống của người dân; Rà soát, sớm có phương pháp, cách làm, mô hình phù hợp nhất cho công ty quản lý nhà để đảm bảo việc quản lý hiệu quả.

Đồng thời, tổng hợp diện tích, số căn và rà soát các phương án bố trí tái định cư đã duyệt để đẩy nhanh tiến độ đưa dân vào sử dụng các quỹ nhà trống; xây dựng cơ chế bố trí quỹ nhà tái định cư đảm bảo sử dụng hiệu quả, tránh xuống cấp, lãng phí; đẩy nhanh tiến độ lập và trình phê duyệt phương án đấu giá quyền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ tại tầng 1 các chung cư tái định cư. 

Tăng cường hơn nữa vai trò quản lý nhà nước trong công tác quản lý sử dụng quỹ nhà; đặc biệt tăng cường công tác kiểm tra đối với các quỹ nhà được giao cho các công ty thuộc Thành phố quản lý nhằm phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các công ty trong tham mưu UBNDTP tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, xử lý vi phạm trong thời gian qua.

Phối hợp Sở Tài chính đề xuất sớm các chế tài, biện pháp xử lý cứng rắn để giải quyết các trường hợp chây ì nợ tiền thuê nhà, sử dụng sai mục đích, vi phạm trong quá sử dụng quỹ nhà Nhà nước.