Huy động cộng đồng Internet Việt Nam chung tay để giảm thiểu lạm dụng tên miền

Gia tăng tên miền quốc tế bị lạm dụng để lừa đảo

Lạm dụng tên miền là việc sử dụng tên miền như một phương tiện để vi phạm pháp luật trên Internet. Theo tổ chức quản lý tên miền toàn cầu ICANN, lừa đảo, mã độc, máy tính ma và thư rác là những hình thức lạm dụng tên miền phổ biến hiện nay.

Báo cáo của Trung tâm Internet Việt Nam - VNNIC cho hay, từ tháng 1/2021 đến tháng 10/2024, có khoảng 12.838 tên miền bị lạm dụng để thực hiện các hành vi sai phạm, trong đó tên miền quốc tế bị lạm dụng chiếm tới 81%.

Lừa đảo là hình thức lạm dụng tên miền phổ biến hơn cả tại Việt Nam, chiếm tới 58% tổng số tên miền bị lạm dụng từ tháng 1/2021 đến tháng 10/2024, theo thống kê của VNNIC. Ảnh minh họa: Trọng Đạt

Thống kê cũng cho thấy, lừa đảo là hình thức lạm dụng tên miền phổ biến hơn cả tại Việt Nam, chiếm tới 58%, với các hình thức như sử dụng website giả mạo gần giống với thương hiệu lớn, giả mạo cơ quan nhà nước, lừa đảo qua các ứng dụng mạng xã hội, gửi email kèm đường dẫn tới các trang giả mạo.

Chiếm 42% trong tổng số tên miền bị lạm dụng hơn 3 năm qua là các nội dung bất hợp pháp, cụ thể: Tên miền được dùng để lập trang thông tin điện tử, mạng xã hội không phép; quảng cáo game không phép, hoạt động cho vay trái quy định...

Trong số các tên miền quốc tế xuyên biên giới bị lạm dụng tại Việt Nam, theo VNNIC, những tên miền được được đăng ký trực tiếp qua các nhà đăng ký có trụ sở tại nước ngoài chiếm phần lớn, tập trung dưới các đuôi tên miền ‘.com’ (58,3%), tiếp đó là ‘.net’, ‘.vip’, ‘.me’, ‘.org’ và ‘.cc’.

Nhiều giải pháp mới để giảm thiểu lạm dụng tên miền

Trong thông tin mới được VNNIC chia sẻ với phóng viên VietNamNet, trong bối cảnh các vụ lừa đảo, vi phạm pháp luật trên Internet ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng lớn đến người dân và doanh nghiệp, Bộ TT&TT ngày 21/10 đã phê duyệt ‘Kế hoạch tăng cường công tác quản lý, giảm thiểu lạm dụng tên miền để vi phạm pháp luật’.

Theo kế hoạch, thời gian tới, Bộ TT&TT sẽ triển khai đồng bộ và quyết liệt nhiều giải pháp để giảm thiểu tình trạng lạm dụng tên miền, đặc biệt là tên miền quốc tế và tên miền quốc tế xuyên biên giới; phòng chống, ngăn chặn, cảnh báo và xử lý các website, tên miền bị lạm dụng để lừa đảo, vi phạm pháp luật trên mạng Internet Việt Nam.

Bộ TT&TT cũng xác định rõ cần tăng cường thông tin tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về tên miền, website an toàn, tin cậy thông qua chương trình phổ cập tên miền quốc gia ‘.vn’.

Cổng tiếp nhận phản ánh lạm dụng tên miền được VNNIC đưa vào hoạt động chính thức từ ngày 14/5/2024. Ảnh: Tuệ Minh

Để hiện thực hóa các mục tiêu đề ra, xây dựng và triển khai chính sách quản lý; kỹ thuật, công nghệ; kiểm tra, giám sát; phối hợp xử lý, ngăn chặn và đào tạo, tập huấn, truyền thông là 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp sẽ được triển khai, dưới vai trò đầu mối điều phối của VNNIC.

Đáng chú ý, có 5 giải pháp mới sẽ được VNNIC cùng các cơ quan, đơn vị khác trong và ngoài Bộ tập trung, đó là: Xây dựng và triển khai quy chế phối hợp, ứng phó nhanh giữa các đơn vị thuộc Bộ TT&TT, và với những đơn vị thuộc Bộ, ngành có liên quan để xử lý hành vi lạm dụng lừa đảo, vi phạm pháp luật Việt Nam của các website sử dụng tên miền, nhất là tên miền quốc tế xuyên biên giới.

Ứng dụng công nghệ mới, trí tuệ nhân tạo (AI) để chủ động phát hiện sớm các vi phạm ngay từ khâu đăng ký tên miền, phát triển các hệ thống kỹ thuật để giám sát đăng ký và sử dụng để thực hiện quản lý đồng bộ tên miền ‘.vn’, tên miền quốc tế.

Làm việc, kết nối với tổ chức quốc tế để xử lý lạm dụng tên miền quốc tế xuyên biên giới trên Internet Việt Nam. Tăng cường truyền thông chính sách về tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam trong đăng ký, quản lý, sử dụng tên miền, đặc biệt là tên miền quốc tế, tên miền quốc tế xuyên biên giới.

“Người dân, doanh nghiệp cảnh giác với các website, email có đuôi là các tên miền quốc tế .com, .net, .vip, .cc... Người dân, doanh nghiệp cũng nên tra cứu thông tin website, tên miền qua hệ thống tracuutenmien.gov.vn”, VNNIC lưu ý thêm.

Xác định rõ để giảm thiểu tình trạng lạm dụng tên miền, cần có sự chung tay của cộng đồng Internet Việt Nam, kế hoạch mới của Bộ TT&TT đã đưa ra giải pháp huy động cộng đồng tham gia giám sát, phát hiện và báo cáo lạm dụng tên miền, website lừa đảo tại các trang dnsabuse.vnnic.vn, canhbao.khonggianmang.vn; abei.gov.vn/phan-anh-ott, cucbaochi.gov.vn/hoi-dap.htm.