Khắc phục chồng chéo, bất cập trong đấu giá tài sản

Phiên đấu giá quyền sử dụng tần số vô tuyến điện đối với khối băng tần C2 (3700MHz - 3800MHz) do Công ty Đấu giá hợp danh số 5 - Quốc gia tổ chức, tháng 3-2024. Ảnh: Thu Hương

Còn vi phạm, nút thắt

Theo Bộ Tư pháp, thời gian qua, các Sở Tư pháp địa phương đã tiến hành hàng trăm cuộc thanh tra về tổ chức và hoạt động đấu giá tài sản. Bên cạnh các điểm sáng, phát hiện không ít vi phạm, tập trung vào các hành vi niêm yết, thông báo công khai việc đấu giá; bán, tiếp nhận hồ sơ tham gia đấu giá; thu tiền đặt, trả tiền trước không đúng quy định... Những sai phạm này đã gây khó khăn cho người muốn tham gia đấu giá, đồng thời trong một số trường hợp đã tạo kẽ hở, cho phép người không đủ điều kiện “nhảy vào” đấu giá hoặc cấu kết thông đồng, dìm giá, "quân xanh, quân đỏ"... Ở một số trường hợp khác, cơ quan chức năng phát hiện ra việc người có tài sản, tổ chức đấu giá tài sản thu thù lao dịch vụ đấu giá, chi phí đấu giá không đúng quy định.

Vụ việc nổi cộm gần đây nhất đã được cơ quan có thẩm quyền vào cuộc, xử lý là Công ty Đấu giá hợp danh Đại Dương Group từng vi phạm nghiêm trọng, tràn lan các quy định của Luật Đấu giá tài sản tại các địa phương thuộc tỉnh Bắc Giang. Tuy nhiên, sau đó, công ty này vẫn được các địa phương như thị xã Việt Yên, huyện Tân Yên, huyện Lục Nam… chọn khi lựa chọn đấu giá các lô đất có giá trị cao trên địa bàn. Qua thanh tra cho thấy, Công ty Đấu giá hợp danh Đại Dương Group lập quy chế cuộc đấu giá tại một số cuộc chưa thể hiện rõ các nội dung chính theo quy định của Luật Đấu giá tài sản. Ngoài ra, Công ty Đấu giá hợp danh Đại Dương Group niêm yết việc đấu giá tài sản không thể hiện rõ thông tin về tên, địa chỉ của người có tài sản đấu giá.

Phản ánh của các địa phương cũng cho thấy, luật hiện hành chỉ nêu các vấn đề chung về trình tự, thủ tục đối với hoạt động đấu giá tài sản. Còn các loại tài sản khác nhau được quy định ở nhiều các văn bản khác nhau, gây ra những cách hiểu chưa thống nhất. Đặc biệt, thủ tục đấu giá đối với tài sản đặc thù bao gồm quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản, quyền sử dụng tần số vô tuyến điện thiếu hướng dẫn chi tiết.

Hình thức đấu giá trực tuyến hiện là vấn đề mới và lớn, song pháp luật chưa theo kịp. Trong môi trường số, công tác quản lý nhà nước cũng cần đổi mới để có thể bắt kịp sự sôi động của thời cuộc và định hướng các chủ thể tham gia đi đúng con đường minh bạch, tôn trọng các quy luật thị trường.

Thủ tục chặt chẽ, công khai

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi khẳng định, để vá những lỗ hổng pháp lý trên, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, có hiệu lực từ ngày 1-1-2025 trừ một số quy định chuyển tiếp đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định về trình tự, thủ tục đấu giá tài sản, hướng đến tiêu chí chặt chẽ, công khai, minh bạch.

Cụ thể, Luật sửa đổi, bổ sung một số quyền và nghĩa vụ của người có tài sản đấu giá mà Luật Đấu giá tài sản hiện hành chưa quy định như quyền quyết định áp dụng bước giá tại các vòng đấu giá; báo cáo cơ quan có thẩm quyền về việc tổ chức đấu giá; xác định giá khởi điểm, mức giảm giá của tài sản đấu giá. Bên cạnh đó, bổ sung chế tài cấm tham gia đấu giá từ 6 tháng đến 5 năm đối với người trúng đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá và quy định cơ quan có thẩm quyền quyết định việc cấm tham gia đấu giá nhằm xử lý nghiêm hành vi vi phạm, trục lợi.

Với phản ánh của các địa phương về trình tự, thủ tục đấu giá đối với tài sản đặc thù, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi cho hay, khâu niêm yết việc đấu giá nhóm này dài hơn so với tài sản thông thường, yêu cầu, điều kiện của người tham gia đấu giá, cách thức xác định tiền đặt trước cũng sẽ cụ thể hơn... Qua đó, góp phần khơi thông nguồn lực, nâng cao hiệu quả tài sản công.

Đến nay, có 15 trang đấu giá trực tuyến của các tổ chức hành nghề đấu giá, tổ chức nhiều phiên đấu giá trực tuyến thành công. Việc sửa đổi Luật lần này là một bước hoàn thiện về thể chế nhằm bảo đảm cho hoạt động đấu giá phát triển ổn định, thống nhất, bền vững, phòng, chống tiêu cực trong hoạt động đấu giá nói chung. Đây cũng là cơ sở pháp lý để hoạt động đấu giá trực tuyến phát triển, bảo đảm yêu cầu chuyển đổi số.

“Để đẩy mạnh đấu giá trực tuyến, thời gian tới, Cổng thông tin đấu giá quốc gia sẽ có trang thông tin đấu giá trực tuyến để các tổ chức hành nghề đấu giá không đủ điều kiện, không đủ nguồn lực xây dựng trang thông tin đấu giá riêng cùng tham gia”, Thứ trưởng Bộ Tư pháp thông tin.