Loạt hệ lụy khi “đất ở không hình thành đơn vị ở” không được cấp sổ

Bất ổn xã hội, thiệt hại kinh tế

Tại Hội thảo “Thị trường BĐS du lịch Việt Nam - Những nút thắt pháp lý, thực tiễn và giải pháp tháo gỡ” do Hội Luật gia Việt Nam tổ chức tại Khu du lịch Bãi Dài, tỉnh Khánh Hòa, GS. TS. Đỗ Văn Đại - Giảng viên Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, Trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, Thành viên Hội đồng tư vấn án lệ Tòa án Nhân dân tối cao cho rằng, thực trạng các nhà đầu tư thứ cấp hiện nay chậm được cấp Giấy chứng nhận (GCN) đối với BĐS đã mua từ chủ đầu tư dự án kéo theo một số hệ lụy về pháp lý, đầu tư cũng như xã hội.

Việc nhiều dự án BĐS nghỉ dưỡng chưa cấp GCN cho khách hàng đang gây ra nhiều hệ lụy

GS. TS. Đỗ Văn Đại khẳng định, trong Luật Đất đai không có quy định loại đất nào là “đất ở không hình thành đơn vị ở” và Khánh Hòa có đề cập tới loại đất này. Riêng tại Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh (Khu du lịch Bãi Dài), tỉnh Khánh Hòa với hơn 40 dự án, có  khoảng một nửa số dự án đầu tư liên quan đến “đất ở không hình thành đơn vị ở”.

Ông Đỗ Văn Đại cũng cho biết, hiện nay nhiều khách hàng đã nhận BĐS và xác định là chủ sở hữu biệt thự nghỉ dưỡng, căn hộ nghỉ dưỡng. Tuy nhiên, khi các khách hàng lại không được cấp GCN như vậy khách hàng gần như là các chủ sở hữu không toàn diện. Họ không thể tiến hành một cách hợp pháp nhiều giao dịch đối với BĐS như: không thể chuyển nhượng BĐS cho người khác hay không có cơ hội thế chấp BĐS để vay tiền từ các tổ chức tín dụng.

“Việc không được cấp GCN kéo theo hệ lụy pháp lý quan trọng đối với khách hàng. Ở đây, dù họ đã nhận được BĐS sau khi đầu tư một lượng tiền lớn, khách hàng bị hạn chế các giao dịch về BĐS của mình” - ông Đỗ Văn Đại cho biết.

Cũng theo GS. TS. Đỗ Văn Đại, với việc nhiều khách hàng không được cấp GCN dù đã nhận BĐS sau khi đầu tư một khoản tiền lớn, tâm lý e ngại đầu tư gia tăng. Theo đó, doanh nghiệp e dè triển khai dự án, nhà đầu tư ngần ngại không tham gia, địa phương mất đi cơ hội phát triển. Vì vậy, với thực trạng khách hàng của những dự án đã tồn tại không được cấp GCN, khả năng phát triển các dự án mới tại địa phương là rất khó.

“Chính sự thiếu nhất quán trong thực thi chính sách, sự chậm trễ của các cơ quan chức năng về thực hiện cấp GCN cho khách hàng mua BĐS đã gây ra nhiều bức xúc từ khách hàng. Từ những bức xúc do chưa được cấp GCN, nhiều khách hàng đã tiến hành khiếu nại, khiếu khiện. Từ đây, tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp, khiếu kiện trên diện rộng nên tiềm tàng nguy cơ gây bất ổn trật tự xã hội" - GS. TS. Đỗ Văn Đại nhận định.

Theo đó, TS. Đỗ Văn Đại cho rằng, để giải quyết những vấn đề trên các nhà làm luật và chính quyền các cấp sớm tìm ra giải pháp hợp lý như ghi nhận thêm loại hình “Đất ở không hình thành đơn vị ở” để tiếp tục phát triển thị trường BĐS nghỉ dưỡng. Và ít ra cũng tìm được hướng cấp GCN cho chủ đầu tư thứ cấp trong các dự án đã được phê duyệt để tạo an tâm cho chủ đầu tư, tránh được những hệ lụy như đã phân tích ở trên.

Bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư và khách hàng