Nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong lĩnh vực xây dựng

Có 250 đại biểu đại diện cho hơn một vạn hội viên trong cả nước về dự Đại hội. Bốn thành tựu của ngành xây dựng Việt Nam được chọn giới thiệu gồm: thiết kế nhà làm việc của Quốc hội; thiết kế, thi công công trình ngăn mặn Cái Lớn - Cái Bé; thi công hầm Đèo Cả; công trình xanh và đô thị thông minh.

Tạo điều kiện cho Tổng hội hoạt động thuận lợi

Nhân sự kiện này, ngày 5.7.2022 tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc gặp mặt đoàn đại biểu của Tổng hội Xây dựng Việt Nam, nhằm thể hiện tình cảm, sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, kịp thời động viên, ghi nhận, khích lệ tinh thần cống hiến của đội ngũ trí thức, khoa học, công nghệ, chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng, phát triển đất nước.  

Tại cuộc gặp mặt, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc biểu dương những nỗ lực, đóng góp của Tổng hội trong 40 năm qua đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Trong điều kiện không có sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước, mọi chi phí cho hoạt động phải tự trang trải, hoàn toàn dựa trên tinh thần tự nguyện, nhiệt huyết cống hiến, tấm lòng yêu mến, hăng say nghề nghiệp của các hội viên, đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, các nhà khoa học đã nghỉ công tác vẫn không quản ngại tuổi cao, nhiệt huyết cống hiến cho sự phát triển của ngành xây dựng và đất nước. 

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc gặp mặt đoàn đại biểu của Tổng hội Xây dựng Việt Nam ngày 5.7.2022. Ảnh: Thống Nhất

Chủ tịch nước đề nghị ngành xây dựng Việt Nam cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, phấn đấu phát triển ngang tầm với các nước tiên tiến, các nhà thầu xây dựng Việt Nam ngày càng vươn xa thực hiện các công trình ở các nước trên thế giới. Chủ tịch nước mong muốn Tổng hội phát huy truyền thống 40 năm, huy động đội ngũ các nhà khoa học và chuyên gia trong nước, thu hút được đông đảo đội ngũ trí thức người Việt Nam ở nước ngoài để nâng cao chất lượng hoạt động. Đồng thời Tổng hội cần nâng cao chất lượng tư vấn, phản biện và giám định xã hội trong lĩnh vực xây dựng; tham mưu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề về chiến lược phát triển liên quan như nhà ở, đô thị, khu công nghiệp, các cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, các vấn đề về kiến trúc, quy hoạch bảo đảm mang đậm dấu ấn văn hóa Việt..., kể cả tham vấn về thể chế, chính sách pháp luật liên quan. Chủ tịch nước cũng lưu ý các chuyên gia, các nhà khoa học cần tích cực phản biện, đóng góp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, chống thất thoát, lãng phí trong lĩnh vực xây dựng. 

Chủ tịch nước đề nghị Chính phủ tạo điều kiện cho Tổng hội Xây dựng Việt Nam hoạt động thuận lợi, kể cả về cơ cấu tổ chức và những vấn đề về pháp lý. Bộ Xây dựng tạo điều kiện cho Tổng hội được tham gia nghiên cứu, phản biện các nội dung, vấn đề liên quan đến ngành xây dựng, đặc biệt đối với công tác quản lý quy hoạch, xây dựng, phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu đô thị, nhà ở công nhân, nông thôn mới, các mô hình kinh tế như đô thị công nghiệp... cũng như hoàn thiện thể chế pháp luật liên quan đến lĩnh vực xây dựng. Chủ tịch nước mong muốn các chuyên gia đầu ngành, các nhà khoa học của Tổng hội tiếp tục truyền đạt những kinh nghiệm của mình cho thế hệ sau, góp phần vào sự phát triển của ngành xây dựng nói riêng và đất nước nói chung.

Đổi mới phương thức tư vấn, phản biện và giám định xã hội

Theo báo cáo của Tổng hội Xây dựng Việt Nam, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội là một nhiệm vụ chính và quan trọng được Tổng hội thường xuyên tổ chức thực hiện. Trong nhiệm kỳ 5 năm, Tổng hội đã tích cực tham gia góp ý nhiều dự án luật, nghị định, dự án công trình quan trọng của Nhà nước, của các bộ và các tỉnh, thành phố có liên quan đến xây dựng. Với đội ngũ chuyên gia có uy tín trong lĩnh vực xây dựng, nhiệt tình và tâm huyết, Tổng hội đã tham gia phản biện các dự án, các dự thảo luật, pháp lệnh, các văn bản pháp quy của nhà nước, tham luận trong các hội thảo, phản biện các chương trình đề án xây dựng, trả lời phỏng vấn và phát biểu trên các phương tiện thông tin đại chúng của Tổng hội và các hội thành viên được dư luận đánh giá cao, là tư liệu quý và có giá trị cho các cơ quan đơn vị soạn thảo, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. 

Chủ tịch nước lưu ý các chuyên gia, các nhà khoa học cần tích cực phản biện, đóng góp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, chống thất thoát, lãng phí trong lĩnh vực xây dựng.

Bên cạnh phản biện chính sách pháp luật, các chuyên gia của Tổng hội còn tích cực, chủ động đóng góp ý kiến cho các dự án trọng điểm cấp quốc gia và các vấn đề, sự kiện nổi bật, như: thiết kế quy hoạch xây dựng sân bay Long Thành; tọa đàm phương án kiến trúc, kết cấu cầu Trần Hưng Đạo và thủ tục đầu tư xây dựng dự án, kiến nghị bằng văn bản với UBND thành phố Hà Nội; quy hoạch chi tiết trung tâm Hoà Bình - thành phố Đà Lạt; quản lý phát triển đô thị biển, đô thị du lịch biển, đô thị - cảng, đô thị công nghiệp theo tinh thần Nghị quyết về “Chiến lược biển Việt Nam” đến 2030 tầm nhìn đến 2045...

Trong thời gian tới Tổng hội sẽ tiến hành đổi mới phương thức thực hiện chức năng tư vấn, phản biện và giám định xã hội, đóng góp vào công tác xây dựng chính sách pháp luật:

Chủ động phối hợp với các cơ quan ban, bộ, ngành, với Liên hiệp Hội Việt Nam xây dựng nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội hàng năm đối với các chương trình, dự án, đề án, dự thảo luật quan trọng, đảm bảo tham gia thường xuyên, ngay từ giai đoạn đầu xây dựng dự thảo. Ưu tiên cho các hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội về chiến lược phát triển kinh tế  - xã hội, quy hoạch phát triển ngành, lĩnh vực, hướng phát triển ưu tiên, trọng điểm, nhất là các lĩnh vực liên quan đến khoa học và công nghệ xây dựng. 

TS. Đặng Việt Dũng (Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam) phát biểu tại Hội thảo “Đô thị công nghiệp gắn với nhà ở công nhân” do Bộ Xây dựng, Liên hiệp Các hội Khoa học kỹ thuật Việt Nam và Tổng hội Xây dựng Việt Nam đồng tổ chức ngày 31.12.2021, với hình thức trực tiếp và trực tuyến. Ảnh: BTC

Tham gia đồng đều trên cả ba lĩnh vực: tư vấn, hoạt động trợ giúp về tri thức, kinh nghiệm, phản biện, hoạt động cung cấp các thông tin, tư liệu cùng các ý kiến phân tích, đánh giá và giám định xã hội, hoạt động theo dõi việc thực hiện đề án, dự án, việc triển khai các dự án luật trong thực tiễn. Trong đó chú trọng công tác phản biện và giám định xã hội. 

Huy động sự tham gia của các hội viên tập thể, hệ thống truyền thông của Tổng hội, mạnh dạn, chủ động phát hiện các vấn đề phát sinh từ thực tiễn, các vướng mắc trong thực thi pháp luật, dự án, đề án lớn, quan trọng, đề xuất nhiệm vụ tư vấn, phản biện và tổ chức thực hiện khi được sự đồng ý của cơ quan thẩm quyền. Chủ động tập hợp trí thức nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, nâng cao chất lượng đề xuất, tham mưu cho Đảng và Nhà nước những vấn đề lớn về đường lối, chủ trương, chính sách phát triển đất nước. 

Xây dựng quy trình và hình thức tổ chức lấy ý kiến trí thức đảm bảo hợp lý, khách quan, khoa học trong công tác tham mưu về xây dựng chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật và thực hiện có hiệu quả các dự án quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Phát huy mạnh mẽ vai trò các chuyên gia, các hội chuyên ngành. Kiến nghị các địa phương tạo điều kiện để hội địa phương được tham gia thực hiện tư vấn, phản biện và giám định xã hội các đề án, dự án quan trọng của địa phương, đồng thời xây dựng chương trình hỗ trợ nâng cao năng lực tư vấn cho hội địa phương nhằm phát huy năng lực sáng tạo, trí tuệ của đội ngũ trí thức toàn hệ thống... 

Nguyễn Trần