Thúc đẩy chuyển đổi số để quản lý hiệu quả tài liệu lưu trữ điện tử

Đó là thông tin được Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước (Bộ Nội Vụ) Đặng Thanh Tùng nhấn mạnh tại buổi gặp gỡ báo chí diễn ra ngày 19/8 tại Hà Nội.

Theo Cục trưởng Đặng Thanh Tùng, sau hơn 10 năm triển khai, Luật Lưu trữ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2012 đã phát sinh một số vướng mắc, đặt ra yêu cầu cần phải điều chỉnh cho phù hợp thực tế hiện nay, nhằm tiếp tục tạo nền tảng pháp lý cho hoạt động của Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước nói riêng và ngành lưu trữ nói chung; đồng thời tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về lưu trữ, góp phần thực hiện chương trình chuyển đổi số quốc gia và chiến lược phát triển chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa nền hành chính và hội nhập quốc tế.

Theo đó, Luật Lưu trữ (sửa đổi) sẽ tập trung vào 4 chính sách: Thứ nhất, thẩm quyền quản lý tài liệu lưu trữ thuộc phông lưu trữ quốc gia Việt Nam: phân định rõ thẩm quyền quản lý tài liệu phông lưu trữ quốc gia Việt Nam giữa cơ quan lưu trữ của Đảng và cơ quan lưu trữ của Nhà nước; giữa cơ quan lưu trữ của Nhà nước ở trung ương và địa phương; thẩm quyền quản lý tài liệu của các ngành quốc phòng, công an, ngoại giao nhằm quản lý thống nhất, hiệu quả tài liệu lưu trữ.

Thứ hai, quản lý tài liệu lưu trữ điện tử đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát triển Chính phủ điện tử: quy định các quy trình nghiệp vụ lưu trữ đối với tài liệu điện tử; quản lý tập trung, thống nhất dữ liệu tài liệu lưu trữ điện tử; điều kiện, trách nhiệm của doanh nghiệp khi tham gia các dịch vụ lưu trữ tài liệu điện tử và quy định về chứng thực tài liệu lưu trữ điện tử.

Thứ ba, hoàn thiện, bổ sung các quy định của pháp luật về quản lý tài liệu lưu trữ tư.

Thứ tư, hoàn thiện quy định của pháp luật về quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành và tình hình thực tế.

Luật Lưu trữ (sửa đổi) dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XV (tháng 10/2023); trình Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XV (tháng 5/2024) và dự kiến thời gian Luật có hiệu lực từ 1/1/2025.

Cũng tại buổi gặp gỡ báo chí, Cục trưởng Đặng Thanh Tùng đã thông báo kế hoạch thực hiện chương trình “Công bố tài liệu lưu trữ quốc gia phục vụ xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ chủ quyền đất nước”. Đây là chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 2194/QĐ-TTg ngày 24/12/2021.

Chương trình hướng đến mục đích phát huy hiệu quả giá trị tài liệu lưu trữ, góp phần phục vụ công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và của từng ngành, địa phương, vùng miền; giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam, giáo dục truyền thống lịch sử dân tộc cho các thế hệ, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ đất nước. Đồng thời, chương trình cũng nhằm tăng cường đổi mới phương thức công bố tài liệu lưu trữ theo hướng sáng tạo, hiện đại, phù hợp xu hướng phát triển của công nghệ thông tin, tích hợp, chia sẻ các dữ liệu, góp phần xóa bỏ rào cản về thời gian, không gian địa lý để công chúng ở trong và ngoài nước có thể tiếp cận với thông tin tài liệu lưu trữ nhanh chóng.

Chương trình được thực hiện từ năm 2022 đến 2030, với phạm vi tài liệu được đưa ra công bố là những tài liệu lưu trữ quốc gia hiện đang bảo quản tại các lưu trữ lịch sử nhà nước (gồm 4 Trung tâm Lưu trữ quốc gia thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) và lưu trữ lịch sử của 63 tỉnh, thành phố, trừ những loại tài liệu có nội dung bí mật nhà nước và tài liệu thuộc diện hạn chế sử dụng. Các tài liệu này được công bố trên phạm vi cả nước, ở các ngành, địa phương; tại các quốc gia có đông người Việt Nam sinh sống, làm việc và học tập; tại các quốc gia có quan hệ hữu nghị truyền thống với Việt Nam.

Nội dung công bố tài liệu lưu trữ tập trung vào các nhóm chủ đề: Quá trình xác lập và thực thi chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải của Việt Nam qua các thời kỳ; Quan hệ quốc tế của Việt Nam; Tổ chức đơn vị hành chính Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử; Vấn đề tôn giáo, tín ngưỡng và quyền con người ở Việt Nam; Vấn đề phát triển nông thôn, nông nghiệp và nông dân ở Việt Nam; Vấn đề đô thị hóa và phát triển đô thị ở Việt Nam; Vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; Vấn đề phát triển giáo dục đào tạo ở Việt Nam; Chính sách và kết quả thực hiện các chính sách về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Các phong trào đấu tranh, các cuộc kháng chiến giành, bảo vệ độc lập dân tộc; Danh nhân, nhân vật và di tích lịch sử-văn hóa Việt Nam; Lịch sử phát triển các ngành nghề, lĩnh vực.

Năm 2022, đánh dấu chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển (4/9/1962–4/9/2022), Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước dự kiến sẽ tổ chức lễ kỷ niệm trọng thể vào ngày 31/8/2022. Nhân dịp này, Cục cũng sẽ tổ chức triển lãm 60 năm lưu trữ Việt Nam để cùng nhìn lại những dấu mốc đáng nhớ trong hành trình bảo tồn, phát huy giá trị tài liệu lưu trữ Việt Nam-di sản quý giá của dân tộc.