Sửa đổi Luật Điện lực với 6 chính sách lớn

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đọc Tờ trình về Dự án Luật Điện lực sửa đổi. Ảnh: QH

Quy định nhiều về hoạt động mua - bán điện

Trong chương trình làm việc chiều 21-10, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đọc tờ trình đề nghị xây dựng Luật Điện lực (sửa đổi).

Dự thảo với 6 chính sách lớn, gồm: Quy hoạch và đầu tư phát triển điện lực nhằm bảo đảm an ninh năng lượng cho đất nước; phát triển điện năng lượng tái tạo và năng lượng mới; hoàn thiện các quy định về điều kiện hoạt động điện lực và việc cấp, thu hồi Giấy phép hoạt động điện lực; quản lý hoạt động mua bán điện theo hướng thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh minh bạch, công bằng, hiệu quả và giá điện theo cơ chế thị trường; quản lý, vận hành hệ thống điện, chú trọng khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm, tăng cường thực hiện giải pháp quản lý nhu cầu điện và điều chỉnh phụ tải điện; an toàn sử dụng điện sau công tơ và bảo đảm an toàn đập, hồ chứa thủy điện trong giai đoạn xây dựng và vận hành công trình thủy điện.

Dự thảo kế thừa và có sửa đổi chủ yếu 62 điều về quy định chung, cấp giấy phép hoạt động điện lực, thị trường điện, mua bán điện, giá điện, quyền và nghĩa vụ của các đơn vị điện lực và khách hàng sử dụng điện, bảo vệ công trình điện lực và an toàn điện.

Đáng chú ý, dự thảo gộp 4 điều vào các điều khác, chủ yếu về nội dung chính sách phát triển về đầu tư, tiết kiệm điện và giá điện. Đồng thời bổ sung 68 điều gồm các nội dung về quy hoạch phát triển điện lực, chính sách đấu thầu chủ đầu tư các dự án nguồn điện, chính sách xử lý các nguồn điện khẩn cấp, chính sách phát triển và vận hành các dự án nhà máy nhiệt điện sử dụng khí, dự án nguồn điện đầu tư theo phương thức đối tác công tư áp dụng loại hợp đồng xây dựng - vận hành - chuyển giao, các chính sách về năng lượng tái tạo (điện mặt trời, đặc biệt quy định về phát triển điện gió ngoài khơi), năng lượng mới với điều kiện tiến bộ khoa học kỹ thuật phù hợp (như hydrogen).

Đồng thời quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp, triển khai đầy đủ các cấp độ của thị trường điện cạnh tranh, tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các thành phần kinh tế, các loại giá điện, giá mua bán điện theo thời gian trong ngày, giá điện nhiều thành phần…

Dự thảo Luật gồm có 9 chương, được xây dựng theo hướng phân định rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước (Trung ương và địa phương) trong việc xây dựng chính sách, quản lý ngành Điện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Làm rõ quy định liên quan đến phát triển dự án nguồn điện

Thẩm tra dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy nhấn mạnh, Ủy ban cơ bản tán thành sự cần thiết ban hành Luật Điện lực (sửa đổi). Hồ sơ dự án Luật cơ bản đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8; tuy nhiên, cơ quan chủ trì soạn thảo phải cung cấp thêm thông tin, bổ sung tài liệu có liên quan…

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đọc báo cáo thẩm tra Dự án Luật Điện lực sửa đổi, chiều 21-10. Ảnh: QH

Thông tin cụ thể, ông Lê Quang Huy cho biết, về cơ chế xử lý đối với các dự án nguồn điện chậm tiến độ (Điều 17), Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cơ quan soạn thảo giải trình, làm rõ sự cần thiết đưa quy định về xử lý các dự án chậm tiến độ vào Luật này hay nên quy định tại các nghị quyết chuyên biệt, văn bản chỉ đạo, điều hành để xử lý các tình huống cụ thể.

Về đầu tư xây dựng dự án, công trình điện lực (từ Điều 18 đến Điều 23, Mục 2), Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng, việc xác định thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư theo cấp điện áp, thẩm quyền quyết định dự án đầu tư công được quy định trong dự thảo Luật sẽ dẫn tới không thống nhất ngay trong dự thảo Luật và giữa dự thảo Luật với Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, làm rõ và cân nhắc tính hợp lý của quy định trên bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của các quy định về chấp thuận chủ trương đầu tư dự án điện lực.

Về lựa chọn nhà đầu tư (từ Điều 26 đến Điều 28), đề nghị bổ sung, sửa đổi các quy định về lập hồ sơ, xác định phương pháp, tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự thầu; quy định rõ về tiêu chí về lựa chọn chủ đầu tư các công trình điện thông qua phương thức đấu thầu; về cơ sở, phương pháp xác định tiêu chí giá điện (theo giá thấp nhất), trách nhiệm của chủ thể quyết định tiêu chí giá điện để đấu thầu; về quá trình đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo phương thức đối tác công tư bảo đảm nhất quán, rõ ràng trong quá trình áp dụng pháp luật, tránh mâu thuẫn có thể phát sinh trong quá trình thực hiện đầu tư các dự án điện lực.

Ngoài ra, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cũng có các đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách về phát triển điện năng lượng tái tạo, năng lượng mới…

Về hoạt động mua bán điện theo hướng thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh minh bạch, công bằng, hiệu quả và giá điện theo cơ chế thị trường (từ Điều 60 đến Điều 88, Chương V), Ủy ban cho rằng tại khoản 2 Điều 61 về thị trường điện cạnh tranh là chưa rõ ràng, đề nghị rà soát để bảo đảm cụ thể, thống nhất; chưa có quy định về “thị trường điện kỳ hạn” và “hợp đồng điện giao ngay”, cần rà soát để bảo đảm tính thống nhất với Luật Thương mại.

Đồng thời, cần bổ sung thông tin trong hợp đồng mua bán điện phục vụ sinh hoạt và làm rõ nội dung các hoạt động mua bán điện; bổ sung quy định về nguyên tắc xác định giá và trách nhiệm của các bên trong hợp đồng dịch vụ điện; bổ sung tiêu chí xác định giá bán lẻ điện để bảo đảm tính công bằng, minh bạch trong thị trường điện cạnh tranh.